اصول کلی بیومکانیک تنیس بخش اول

۶ اصل کلی در بیومکانیک تنیس دخالت دارد:

۱) تعادل ۲) نیروی حرکتی ۳) نیرو متضاد ۴) حرکت خطی ۵) انرژی الاستیک ۶) زنجیره هماهنگی

تعادل

تعادل به معنی قابلیت حفظ موقعیت بدن چه از لحاظ ایستایی و چه از لحاظ حرکتی است. در ورزش تنیس به دلیل حرکات مداوم به تعادل دینامیک نیاز است. یکی از شیوه‌های درست آموزش تنیس این است که مربی رعایت خط محور عمودی را از سوی بازیکن مشاهده نماید، این امر باعث می‌شود که بازیکن نیروی خطی و زاویه‌ای را درست منتقل کند به عنوان مثال زمانیکه یک بازیکن در موقعیت دشواری قرار می‌گیرد، باز هم می‌تواند سر و بالا تنه خود را به جهت توافقی یک ضربه موّثر، با ثبات نگه دارد.

انرژی حرکتی

قانون حرکت می‌گوید یک جسم در حالت ثبات یا حرکت باقی می‌ماند مگر اینکه تحت تاثیر یک نیروی بازدارنده قرار بگیرد، یعنی مقاومت جسم در مقابل به حرکت درآمدن یا از حرکت ایستادن. مثلا یک بازیکن تنیس چگونه از موقیت ایستاده در یک نقطه به سرعت حرکت می‌کند یا حرکت خود را کند می‌کند و یا سریعاٌ جهت خود را تعویض می‌کند. وقتی بازیکن در حالت آماده است بدن و راکت او بی‌حرکت است یعنی مقداری انرژی در خود ذخیره دارد تا بتواند بر مقاومت در مقابل حرکت فائق آید. با استفاده از نیروی جاذبه و تولید نیروی وارد شده به زمین، ماهیچه‌ها با منقبض شدن به حرکت در می‌آیند. زمانیکه با دستی که کاملاً دراز نشده، ضربه می‌زنیم، در مقایسه با ضربه‌ای که با دست کاملاٌ دراز شده می‌زنیم، انرژی کمتری تولید می‌شود. بنابراین مقاومت کمتری هم در مقابل چرخش که به سرعت به سر راکت منتقل می‌شود، وجود دارد.

نیروی متضاد و مقابل یکدیگر

در مقابل هر عمل یک عکس العمل در جهت معکوس و به همان میزان، وجود دارد. برای مثال ما با فشار دادن پا بر روی زمین شروع به حرکت و ضربه می‌کنیم در نتیجه زمین نیزهمان نیرو را بر ما منعکس می‌کند و همین نیرو و عکس العمل زمین است که مبنای حرکت انفجاری اولیه قرار می‌گیرد. مثلاٌ وقتی آندره آقاسی اقدام به زدن سرویس می‌کند، ابتدا با زانوی خم شده به زمین فشار می‌آورد و این فشار نیروی لازم را برای زدن یک سرویس خوب و قوی در او ایجاد می‌کند.

نیروی خطی یا لحظه‌ای

نیرویی است که جسم در حال حرکت ایجاد می‌کند در واقع معادل جرم حرکتی هر جسم است. این نیرو بر دو نوع است:
الف) خطی که در راستای یک خط راست قرار دارد.
ب) زاویه‌ای یا گردشی که به آن چرخش نیز می‌گویند.
نیروی خطی، عبارت است از انتقال وزن بدن در مسیر ارسال توپ و به جلو.
نیروی چرخشی از طریق چرخش بدن از روی کمر ایجاد می‌شود.

انرژی الاستیک

انرژی است که به دلیل کشیده شدن ماهیچه‌ها در بدن بوجود می‌آید. وقتی ماهیچه‌ها کشیده می‌شوند، انرژی در خود ذخیره می‌کنند که باعث می‌شود درست مثل کش، کشیده شوند مانند گام شکسته ادبرگ. بعد زدن سرویس و در نزدیکی تور، ادبرگ نیرویی در پاهایش ذخیره کرده است تا هنگامی که مستقر شد بتواند یک گام انفجاری به سوی توپ بردارد. بازیکنان مدرن نیز برای زدن سرویس و ضربات زمینی قبل از جمع شدن یا جمع کردن بدن (کش آمدن) از این روش برای تولید بیشتر نیرو استفاده می‌کنند.
ادامه در مطلب بعدی…